Günümüz dünyasında pek çok kişinin psikolojik danışma yardımına ihtiyacı olduğu artık bir gerçek. Hatta öyle ki sosyal medyada herkesin bir aile hekimi olması gibi aile psikoloğu/psikolojik danışmanı olması gerektiğini düşünen paylaşımlara da rastlayabiliyoruz. Yani psikolojik yardıma ihtiyaç var ama ruhsal hastalığı olduğu halde tedaviye başvuranların oranı oldukça düşük (Hollanda’da %10.9, Fransa’da %11.3, ABD’de &17.9’dur). Peki kimler psikolojik yardıma daha çok başvurmakta, bu kişilerin sosyodemografik özellikleri neler, buna bir göz atalım.
Özel bir psikoterapi merkezine başvuran danışanların yaşlara göre dağılımı incelendiğinde 21-45 yaş grubunun %72,8 lik dilimle psikoterapi merkezine en çok başvuran yaş grubu olduğu görülmektedir. 21-45 yaş grubu aralığını 12-20 yaş grubu (%12,1) ve 46-65 yaş grubu (%11,5) takip etmektedir (Özakkaş, 2012).
Bir kamu hastanesinin psikiyatri polikliniğine yapılan başvurular incelendiğinde danışanların %67.7’sinin kadın, %32.3’ünün erkek olduğu görülmektedir (Arslan, 2019).
Bir üniversite hastanesinin psikiyatri kliniğine gelen danışanların cinsiyetlerindeki oran ise %64.9 kadın, %35.1 erkek danışan şeklindedir (Yağcı vd., 2014).
Terapi almak konusunda kadınların oranının daha yüksek olduğunu görmekteyiz (son veri dışında). Bunun sebeplerini konuşmak gerekirse literatürde kadınlarda ruhsal bozuklukların daha sık ve yaygın olduğu görülmektedir. Bu durum toplumsal, kültürel ve biyolojik sebeplere bağlanmıştır. Kadınlarda başvuru oranının daha yüksek olmasının sebebi erkeklerin yardım alma çabasının daha az olması olarak açıklanmaktadır. Erkekler duygusal sıkıntılarını yansıtmayı güçsüzlük olarak görmektedir ve zayıf görünmekten korkmaktadır. Sorunlarını ise inkar yoluyla görmezden gelmektedirler. Aynı zamanda kadınlara göre sosyal destek sistemlerini daha az kullanırlar ve çevrelerinden, gerekli kurumlardan yardım istemek konusunda zorlanmaları da şaşırtıcı değildir.
Peki son veri bize niye farklı bir veri sunmaktadır; terapiye başvuran kadınlar erkeklerden çok daha fazla değildir? Bunun sebebi diğer çalışmalardaki başvurular daha çok hastanelerin psikiyatri kliniklerine yapılan başvuruların incelenmesidir. Son çalışmada ise bilinen özel bir psikoterapi merkezinin verilerini görmekteyiz. Başvuran kişilerin sosyodemografik özellikleri incelendiğinde çoğunluğun üniversite mezunu ve İstanbul’da yaşadığı görülür. Yani kültürel kodlardan daha arınık kimselerin başvurmuş olacağı düşünülmektedir. Bu sebeple kadın erkek farkının olmadığı düşünülmektedir.
Tekirdağ Büyükşehir Belediyesi Kadın Danışma Merkezlerine Başvuran 350 kadın ve erkek danışanın %47.4’si evli, %30.9’u bekar, %20.9’u boşanmış ya da boşanma sürecinde, %0.9’u duldur (Akyüz, 2020).
Literatür incelendiğinde psikolojik danışmaya başvuran kişilerin daha çok evli olduğunu görmekteyiz. Bu durumun kişinin evlenmesi halinde hayatına dahil olan eş, evlilik, çocuk, geçim gibi alanlarda sorun yaşaması ihtimalini artırmasıyla ilişkili olabileceği düşünülmektedir. Ataşehir ilçesinde bir psikolojik danışmanlık merkezine başvuru yapan, 18-45 yaş arası yetişkin kadınların %61’i çalışmakta, %39’u çalışmamaktadır (Kara, 2018).
Literatür incelendiğinde terapiye başvuranların çoğunluğunu çalışan kimselerin oluşturduğu görülmektedir bunda da ekonomik özgürleşmenin bir etkisi olduğu düşünülmektedir.
Terapiye başvuran danışanların çoğunluğu maddi durumlarını orta düzey olarak tanımlamıştır. Orta düzeyi, yüksek düzey takip etmektedir. Terapilerin toplumun geneli için ulaşılabilir fiyatlarda olmadığından düşük maddi durumlu danışanların az olduğu düşünülmektedir.
Ataşehir ilçesinde bir psikolojik danışmanlık merkezine başvuru yapan, 18-45 yaş arası yetişkin kadınların %62.3’ü daha önce psikolojik tedavi almamış, %37.7’si almıştır (Kara, 2018).
KAYNAKÇA
Akyüz, E., (2020). Çocukluk Çağı Travmaları Ve Boşanma İlişkisi: Tekirdağ Büyükşehir Belediyesi Kadın Danışma Merkezlerine Başvuran Bireyler Örneği, Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Gelişim Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Arslan, Ü., (2019). Bir Devlet Hastanesi Psikiyatri Polikliniğine Başvuran Hastaların Sosyodemografik Özellikleri İle Tanı Grupları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi, Usaysad Dergi; 5(3 ):271-279.
Kara, Z., İ., (2018). Bir Psikolojik Danışmanlık Merkezine Başvuran Kadınların Çocukluk Çağı Travmaları, Öfke İfade Biçimleri, Anksiyete Ve Depresyon Düzeyleri Açısından İncelenmesi, Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, Üsküdar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Özakkaş, T., (2012). 2000 – 2010 Yılları Arasında Özel Bir. Psikoterapi Merkezine Başvuranların Sosyo Demografik Özellikleri Açısından İncelenmesi.
Yağcı, İ., Akbulut, N., Kıvrak Y., Özçetin, A. & Ataoğlu A., (2014). Bir Üniversite Hastanesi Psikiyatri Polikliniğine Başvuran Hastaların Sosyodemografik Özellikleri İle Tanı Grupları Arasındaki İlişki, Düzce Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi ;14(3): 14-18
